شهری مانند تهران به هیج وجه برای زندگی معلولان مناسب‌سازی نشده است و از ابتدا مسئولان در طراحی شهر معلولان را نادیده گرفته‌اند.
همچنان تعدادی از ساختمانهای دولتی و عمومی در شهرهای ایران برای استفاده معلولان مناسب سازی نشده است. با وجود اینکه قانون در این امر صراحت دارد، اما ساختمانهای اداری و بانک ها فاقد معبر مناسب برای استفاده معلولان هستند.
بسیاری از بانکهای فعال در شهرهای ایران ساختمانهای استیجاری در اختیار دارند و یا یک طبقه از ساختمان را خریداری کرده‌اند و به علت اینکه این مکان ها در قدیم طراحی شده اند، فاقد معبر مناسب برای معلولان هستند. حتی بسیاری از ادارات و بانکها که در طبقه همکف هستند نیز با یک یا دو پله کوچک از زمین جدا میشوند و همین موضوع سبب میشود که معلولانی که سوار بر ویلچر هستند نتوانند وارد این ساختمانها شوند.
در این موضوع نیاز است تا راهکاری اندیشیده شود.
یکی از راه‌حل های آن این است در مورد ساختمانهای جدیدالتاسیس شهرداری‌ها در قسمت صدور پروانه ساخت، نقشه‌های ساختمانها را بامعیارهای استاندارد مناسب‌سازی محیطی تطبیق دهد.
اما در زمینه ساختمانهای قدیمی دو راه حل وجود دارد.
اول اینکه سازمانهای عمومی در طبقه همکف خود قسمتی را برای پیگیری امور معلولان و جانبازان ایجاد کنند و یا اینکه امکانی فراهم شود تا معلولان بتوانند از طریق تماسی تلفنی کارهای خود را انجام دهند. در غیر این صورت در خارج از ساختمانهای که فاقد آسانسور هستند، باید از بالابرهایی برای انتقال جانبازان و معلولان به طبقات فوقانی استفاده شود.
اما متاسفانه مشاهده شده است که بسیاری از ساختمانهای عمومی مربوط به ادارات و بانک ها فاقد هرگونه امکانات جهت استفاده معلولان هستند و عملا سبب شده تا نوعی تبعیض میان این شهروندان و افراد دیگر رخ دهد. این موضوع سبب شده تا ورود جانبازان و معلولان به این ساختمان به صورت غیر رسمی ممنوع اعلام شود.
در کلانشهرهای ایران متاسفانه وسیله حمل و نقل مناسب برای معلولان در نظر گرفته نشده و تنها اقدامات جزئی مانند آماده‌سازی چند ون در سطح پایتخت صورت گرفته است.
ایستگاههای مترو در تهران برای معلولان مناسب سازی نشده و معدود ایستگاهی وجود دارد که برای استفاده معلولان آسانسور داشته باشد.
همچنین بسیاری از خطوط اتوبوس برای این افراد مناسب سازی نشده است. گرچه طی یک سال گذشته شهرداری تهران در مناسب‌سازی ایستگاههای اتوبوس اقدامات خوبی انجام داده است و تقریبا بیشتر ایستگاهها را مناسب سازی کرده اما باز هم به دلایل مختلفی از جمله فاصله موجود میان محل توقف اتوبوس ها و ایستگاه ها، عملا معلولان از استفاده از این وسیله نیز محروم شده اند.
در مورد تاکسی ها نیز باید گفت، هیچ کدام از تاکسی های موجود در سطح کلانشهرهای ایران، جهت استفاده معلولان مناسب سازی نشده است و عملا امکان استفاده از این وسایل نیز برای آنها موجود نیست. در این میان تنها امتیازی که به معلولان داده شده است، پلاک های مخصوص برای خودروهای آنها است تا اجازه تردد در محدوده زوج و فرد و طرح ترافیک را داشته باشند.
مشکل اصلی معلولان مناسب نبودن خیابانها، معابر و حمل و نقل عمومی شهری است. در این خصوص اقداماتی از سوی مدیریت شهری و سایر نهادها انجام شده است اما به دلیل نبودن درایت، همچنان فضا برای تردد معلولان در سطح شهر مناسب نیست.
به هر حال نارسايى هاى زيادى در مناسب سازى شهر براى معلولين وجود دارد و بايد افرادى كه در حوزه حمل و نقل ترافيكى، شهرسازى ، فنى عمرانى و خدمات شهرى فعاليت مى‌نمايند، به اين موضوع نيز دقت داشته باشند!
هنگامى كه نه ورودى اتوبوس براى ويلچر مناسب است، نه راهروى آن و نه مكان ايمنى براى استقرار معلول با ويلچر در داخل اتوبوس تعبيه شده است. چه فايده‌اى دارد؟
آنچه بايد صورت گيرد، طراحى و اجراى مجموعه طراحى شهر براى معلولين است. به بيان ساده بايد فرد معلول از لحظه‌اى كه از مبدأ حركت مى‌كند تا لحظه‌اى كه به مقصد مى‌رسد، يك سلسله زنجيره كامل و بى‌عيب و نقص را طى نمايد.
- رفع موانع در پياده‌روها،
- تسهيل عبور از عرض معابر،
- امكان ورود به ايستگاه اتوبوس و مترو،
- امكان سوار شدن در اتوبوس و مترو با ويلچر و بدون نياز (يا حداقل نياز) به كمك ديگران،
- استقرار مناسب در اتوبوس و مترو،
- امكان خروج مناسب از ناوگان حمل و نقل عمومى در ايستگاه مورد نظر،
- سهولت عبور از ايستگاه به پياده‌رو،
- ادامه مسير بطور سهل و بدون نياز به كمك ديگران
- از نيازهاي شهروندان معلول تهراني است كه نه تنها مديران اخير، بلكه هيچكدام از مديران شهري پيشين نيز توجهي به آن نداشته‌اند.
درست است كه جزء اقليت هستند، ولي هستند …
